Linux

1. Lista 10

1. Konfiguracja sieci. Uzupełnienie: polecenia diff/patch i adduser/useradd.
   1. Zadanie 3 z listy Marcina Bieńkowskiego http://www.ii.uni.wroc.pl/~mbi/dyd/linux_08w/p10.pdf. (polecenia diff/patch)
   2. Zadanie 4 z listy Marcina Bieńkowskiego http://www.ii.uni.wroc.pl/~mbi/dyd/linux_08w/p10.pdf. (polecenie patch, niedopasowanie)
   3. (dodatkowe) Zapoznaj się z zestawem poleceń Emacsa Ediff (menu Tools: Compare, Merge, Apply patch). W szczególności, przygotuj plik oryginalny i dwie niezależne, częściowo konfliktujące, jego modyfikacje, i przetestuj polecenie Merge Files/Buffers with ancestor.
   4. http://www.ii.uni.wroc.pl/~mbi/dyd/linux_08w/p11.pdf
   5. http://sequoia.ict.pwr.wroc.pl/~witold/linuxuwr/linux9_10.html

1. (dodatkowe) Czcionki w pdf

1. (obowiązkowe) Zadanie http://sequoia.ict.pwr.wroc.pl/~witold/linuxuwr/linuxA_10.html.

1. (jeden podpunkt liczony jako obowiązkowy) Stwórz dokument w L^AT_EXu z grafem automatu skończonego, z wyróżnionym stanem początkowym i stanami końcowymi, z etykietami stanów i przejść:

1. (domowe) Zapoznaj się z TeXmacsem, programem do składania tekstu (w szczególności bogatego w notacje matematyczne) typu “What You See Is What You Want”.

1. Czcionki w pdf
   1. Jak sprawdzić jakie fonty są wykorzystane w danym pliku pdf i które z nich są w nim zawarte (embedded)?
   2. Jak zmusić plik pdf do posiadania danego fontu / wszystkich fontów embedded?
      1. Dla pliku generowanego z pliku ps.
      2. Dla pliku kompilowanego z L^AT_EXa przez pdflatex.

1. Lista 9

1. L^AT_EX, gnuplot, postscript i konwersja formatów graficznych.
   1. (zadanie 8) Zapoznaj się z programem xwd i zarejestruj obraz z zestawem okien na monitorze. Przekonwertuj obraz do formatu JPEG (np. man convert).
   2. Zapoznaj się z przykładowym plikiem w LaTeXu przygotowanym przez Jakuba Michaliszyna przyklad.tex. Skompiluj go do formatu pdf: porównaj strategie: latex → dvipdf, latex → dvipdfm, pdflatex.
   3. Poszukaj (i zademonstruj) możliwości generowania polskich znaków z poziomu L^AT_EXa: bez pakietów inputenc i babel (czy im podobnych).
   4. Skompiluj plik LaTeXa do formatu pdf zawierającego hiperlinki: ze spisu treści do poszczególnych rozdziałów, itd.
   5. Jak sprawdzić jakie fonty są wykorzystane w danym pliku pdf i które z nich są w nim zawarte (embedded)?
   6. Jak zmusić plik pdf do posiadania danego fontu embedded?
      1. Dla pliku generowanego z pliku ps.
      2. Dla pliku kompilowanego z L^AT_EXa przez pdflatex.
   7. Zadanie http://sequoia.ict.pwr.wroc.pl/~witold/linuxuwr/linuxA_10.html.
   8. (dodatkowe) Napisz w dowolnym języku program całkujący dowolną metodą autonomiczny układ dynamiczny dwóch zmiennych (autonomiczne równanie różniczkowe zwyczajne pierwszego rzędu dwóch zmiennych zależnych) i generujący przy pomocy gnuplota (np. wysyłający komendy i dane dla gnuplota na standardowe wyjście; w prostszym rozwiązaniu korzystający z biblioteki lub narzędzia dostępnego w danym języku) wykres zawierający:
      • pole wektorowe danego układu dynamicznego (siatkę kreseczek-wektorków reprezentujących wartości pochodnych w punktach zaczepienia),
      • kilka orbit (trajektorii) przechodzących przez sąsiednie, losowo wybrane punkty — różnymi kolorami.
   9. Stwórz dokument w L^AT_EXu z grafem automatu skończonego, z wyróżnionym stanem początkowym i stanami końcowymi, z etykietami stanów i przejść:
      1. przy pomocy pakietu PGF/TikZ (pakiet T_EXa),
      2. przy pomocy pakietu graphviz, programy dot i neato — porównaj ich wyniki. (Wygeneruj pliki w formacie wygodnym do wykorzystania z dokumentu L^AT_EXowego.)
   10. Zapoznaj się z pakietem do edycji TeXa/LaTeXa w Emacsie AUCTeX (obecnie jest częścią GNU Emacsa) oraz jego możliwościami preview (dawniej tryb preview-latex). (Niestety, u mnie ma kłopoty z wstawianiem podglądu dla “inline math” we właściwe miejsce.)
   11. Zapoznaj się z TeXmacsem, programem do składania tekstu (w szczególności bogatego w notacje matematyczne) typu “What You See Is What You Want”.
       1. Stwórz dokument z tytułem, autorem, spisem treści, (pod)rozdziałami, równaniami wystawionymi, a także przy pomocy skrótów klawiszowych: tekstem zwykłym z “inline math”, formułami z ułamkami (kreską poziomą), pierwiastkami i całkami, kreseczką lub strzałką ponad formułą jak przy oznaczaniu wektora, itd.
       2. Wypróbuj kilka symboli-komend L^AT_EXa: które działają, które nie?
       3. (dodatkowe) Wstaw sesję Maximy (albo Axioma, etc.) i policz w niej symbolicznie jakąś całkę.
   12. (dodatkowe) Zadanie z Beamera Jakuba Michaliszyna.
   13. (dodatkowe) Opisz formaty graficzne (co je charakteryzuje): gif, png, jpeg, svg, fig, eps.
2. Lista 10 będzie o konfiguracji sieci (na bazie list na stronie wykładowcy).

1. Jeszcze o podpisie elektronicznym. System plików. Lista 7 obowiązuje na 16 grudnia ostateczny termin to 6 stycznia.

1. Treścią naszej listy 8 są zadania ze strony wykładowcy http://sequoia.ict.pwr.wroc.pl/~witold/linuxuwr/linux7_10.html. Termin oddawania to pracownie 23 grudnia i pierwsza w nowym roku 6 stycznia i ostateczny 13 stycznia.
2. Lista 9 będzie o L^AT_EXu i konwersji formatów graficznych.
3. Lista 10 będzi o konfiguracji sieci (na bazie list na stronie wykładowcy).

1. (dodatkowe) Zapoznaj się z ssh -R i zapodaj na swój komputer lokalny port z serwera/komputera zdalnego, dla jakiegoś serwera (demona). (Możesz wykorzystać wcześniej utworzony port-tunel.)

• Przykład: /etc/: skrypty i pliki konfiguracyjne systemu.

1. (dodatkowe) (Komenda debugfs, wymaga uprawnień root.) Sprawdź, jakie bloki zajmuje dany plik. Jakie pola zawiera inode? Czy możesz je modyfikować? Spróbuj przeczytać wybrany inode (zrzucić do pliku). (Uwaga: korzystniej jest pracować na niezamontowanym systemie plików, jeśli otwiera się go w debugfs do zapisu.)

1. (dodatkowe) Jak odzyskać skasowany plik?

1. Treścią naszej listy 8 są zadania ze strony wykładowcy http://sequoia.ict.pwr.wroc.pl/~witold/linuxuwr/linux7_10.html. Termin oddawania to pracownie 23 grudnia i pierwsza w nowym roku.

1. Co powinny zawierać standardowe podkatalogi korzenia “/”? bin, boot, dev, etc, home, lib, lost+found, mnt, proc, root, sbin, tmp, usr, var
2. Sprawdź jakie programy/procesy (też których użytkowników) wykorzystują dane urządzenie (np. żeby się tych procesów pozbyć w celu odmontowania urządzenia).
3. Wylistuj zamontowane urządzenia poleceniem mount. Co oznaczają typy urządzeń ext2/ext3, proc, tmpfs.

1. Skopiuj wybrany fragment ze środka źródłowego pliku nadpisując wybrany fragment w środku docelowego pliku (polecenie dd).
2. (dodatkowe) Stwórz pozornie duży plik sparse file (poleceniem dd). Sprawdź rozmiar pliku poleceniami ls, du, du —apparent-size. Zapisz kilka bajtów w środku pliku i sprawdź jeszcze raz.
   • Mega-dodatkowe: stwórz wirtualny dysk / wirtualną partycję pozornie ogromnego rozmiaru. Sformatuj ją z różnymi systemami plików — porównaj narzut systemów sprawdzając ile po sformatowaniu plik wirtualnego dysku faktycznie zajmuje miejsca.

1. (dodatkowe) Jak wymusić sprawdzenie dysku przy następnym restarcie systemu?
2. (dodatkowe) Sprawdź jakie urządzenia są automatycznie montowane, i gdzie. Kiedy następuje montowanie? Co oznacza parametr timeout?
3. (dodatkowe) (Komenda debugfs, wymaga uprawnień root.) Sprawdź, jakie bloki zajmuje dany plik. Jakie pola zawiera inode? Czy możesz je modyfikować? Spróbuj przeczytać wybrany inode.

• Mega-dodatkowe: stwórz wirtualny dysk / wirtualną partycję pozornie ogromnego rozmiaru. Sformatuj ją z różnymi systemami plików — porównaj narzut systemów sprawdzając ile faktycznie plik wirtualnego dysku zajmuje miejsca po sformatowaniu.

1. (dodatkowe) Poeksperymentuj z ustawianiem różnych wartości pól nagłówka From: (tzn. innej wartości niż twoje konto), To: (tzn. innego adresata niż ten do którego mail jest faktycznie wysyłany), Date: (tzn. innej daty niż bieżąca), Sender:; na co pozwala system, z którego masz dostęp do komendy sendmail?

1. Wyświetl ilość wolnego miejsca na dyskach (polecenie df), oraz rozmiary (plików i) katalogów w katalogu domowym w megabajtach (nawet katalogów o rozmiarze ponad gigabajtowym) (polecenie du).
   • Dodatkowe: posortuj względem rozmiarów, pomiń wszystkie pliki i katalogi o rozmiarze poniżej jednego megabajta.

1. (Raczej domowe: wymaga uprawnień root.) Zapisz Master Boot Record do pliku przy pomocy komendy dd. Sprawdź zawartość np. programem hexedit.
2. Przy pomocy jednego zwartego wywołania mkdir stwórz podkatalogi ./proj/bin, ./proj/src/org/proj/main, ./proj/doc/html, ./proj/doc/pdf. Usuń je jednym poleceniem.
3. (Dodatkowe, raczej domowe: wymaga uprawnień root.) Sprawdź z linii poleceń jakiej firmy dysk jest zamontowany w komputerze.
4. Wyświetl ilość wolnego miejsca na dyskach (polecenie df), oraz rozmiary (plików i) katalogów w katalogu domowym w megabajtach (nawet katalogów o rozmiarze ponad gigabajtowym) (polecenie du). Dodatkowo: posortuj względem rozmiarów, pomiń wszystkie pliki i katalogi o rozmiarze poniżej jednego megabajta.
5. Zamontuj tymczasowy pamięciowy system plików tzw. ramdysk (ang. memdisk) (polecenie mount; mount_mfs na FreeBSD). Porównaj wydajność odczytu i zapisu dużej ilości danych na zwykłym dysku i na ramdysku (polecenia time i dd, możesz użyć urządzeń /dev/zero i /dev/null).
6. Stwórz plik z tzw. obrazem ISO, przez zgranie płyty CD (polecenie dd) albo z plikami z wybranego katalogu (polecenie mkisofs). Zamontuj tak utworzony obraz ISO.
7. (dodatkowe) Stwórz pozornie duży plik sparse file (poleceniem dd). Sprawdź rozmiar pliku poleceniami ls, du, du —apparent-size.
   • Mega-dodatkowe: stwórz wirtualny dysk / wirtualną partycję pozornie ogromnego rozmiaru. Sformatuj ją z różnymi systemami plików — porównaj koszt (“overhead”) systemów sprawdzając ile faktycznie plik wirtualnego dysku zajmuje miejsca po sformatowaniu.
8. Skopiuj poprzez sieć katalog z pełną zawartością (polecenie rsync -a).

1. Lista 9 będzie o L^AT_EXu i konwersji formatów graficznych.

1. Jeszcze o podpisie elektronicznym. System plików. Lista 7 obowiązuje na 16 grudnia.
   1. Powtórzenie zadania o PGP (obowiązuje osoby które mogą mieć wątpliwości czy zrobiły je wcześniej poprawnie). Prześlij mi dwa maile: jeden z kluczem publicznym, oraz drugi, czytelny (nie zaszyfrowany ani nie skompresowany) (i niepusty, np. z zawartością konsoli) mail, podpisany (podpis nie jest osobno), tak żebym mógł zweryfikować podpis.
   2. Podpisy OpenSSL.
      1. Stwórz certificate authority albo poproś kolegę o podpisanie twojej sygnatury.
      2. Stwórz żądanie certyfikacji.
      3. Podpisz certyfikat (lub wyślij koledze do podpisania).
      4. Użyj certyfikatu do podpisania wiadomości MIME.
   3. Mailowanie z linii poleceń.
      1. Zobacz jakim programem tak naprawdę jest komenda rmail, a jakim mail (w systemach do których masz dostęp). Czym są MUA i MTA? (Poza faktem, że są TLSami.)
      2. Poeksperymentuj z ustawianiem różnych wartości pól nagłówka From: (tzn. innej wartości niż twoje konto), To: (tzn. innego adresata niż ten do którego mail jest faktycznie wysyłany), Date: (tzn. innej daty niż bieżąca), Sender:; na co pozwala system, z którego masz dostęp do komendy sendmail?
   4. Zapisz Master Boot Record do pliku przy pomocy komendy dd.
   5. C.D.N.

1. Co to są porty w kontekscie TCP/IP? Poeksperymentuj ze skanowaniem portów, np. programem nmap.
2. (dodatkowe) Skonstruuj “loggera” na tunelach ssh: mechanizm (mniej-lub-bardziej automatyczny, w najprostszym przypadku ręcznie), który uruchamia na serwerze/zdalnym komputerze równoważnik polecenia komenda1 | komenda2, przy czym cała treść “pipe’a” (wyjścia komenda1, które jest wejściem komenda2) na bieżąco pojawia się w pliku na komputerze lokalnym.

1. (dodatkowe) Zapoznaj się z ssh -R i zapodaj na swój komputer lokalny port z serwera/komputera zdalnego, dla jakiegoś serwera (demona) o wysokim porcie. (Możesz wykorzystać wcześniej utworzony port-tunel.)

1. Lista 7
2. Lista 8

1. Podpunkt pierwszy obowiązywał do 23 listopada, pozostałe obowiązują do 9 grudnia. (Pracownia 9 grudnia jest przesunięta na po południu, ale można przysłać rozwiązania mailem i opowiedzieć później.)

1. Na listach 3 i 4 zajmowaliśmy się sesjami X Window, m.in. tym jak uruchomić managera okien na innym komputerze z wyświetlaniem na naszym. Teraz poznamy terminalowego (tekstowego) managera okien screen.
   1. Połącz się ze swoim ulubionym serwerem przez ssh i uruchom tam screen. Zapoznaj się z komendami przełączania (tworzenia i kasowania) okien (Ctrl-A ? to help), uruchom kilka programów jednocześnie (np. top, lynx, etc.)
   2. Uf, przerwało połączenie! Na szczęście, sesja screen ciągle działa. Przerwij połączenie, a następnie zaloguj się ponownie i wylistuj sesje screen. Podepnij się do porzuconej sesji. Porzuć screen nie zabijając sesji. Podepnij się ponownie i wyjdź ze screen kończąc sesję.
   3. Zapoznaj się z mechanizmem screen do logowania sesji.
   4. Zapoznaj się z mechanizmem monitorowania aktywności i ciszy; wymyśl odpowiednią parę zastosowań (np. kompilowanie projektu przez make dla monitorowania ciszy, jakiś program długo liczący i wypluwający wynik dla monitorowania akywności).
   5. (dodatkowe) Zademonstruj mechanizm screen pozwalający na współpracę kilku użytkowników w jednej sesji.
2. (dodatkowe) Zademonstruj, np. programem tcpdump, że telnet faktycznie przesyła dane jawnie (i potrafiłbyś kogoś podsłuchać), a ssh przesyła dane zaszyfrowane.
3. Co to są porty w kontekscie TCP/IP? Zapoznaj się z ideą skanowania portów, np. programem nmap.
4. (dodatkowe) Skonstuuj “loggera” na tunelach ssh: mechanizm (mniej-lub-bardziej automatyczny, w najprostszym przypadku ręcznie), który uruchamia na serwerze/zdalnym komputerze równoważnik polecenia komenda1 | komenda2, przy czym cała treść “pipe’a” (wyjścia komenda1, które jest wejściem komenda2) na bieżąco pojawia się w pliku na komputerze lokalnym.
5. Zasymuluj scp dla katalogów: bez używania scp, przy pomocy poleceń tar, ssh i dd (i być może gzip żeby zmniejszyć transfer) skopiuj katalog z komputera lokalnego na serwer (lub z komputera zdalnego na lokalny).
6. Zapoznaj się z forwardowaniem portu przez tunelowanie SSH, komenda ssh -L. Sklej dwa tunele SSH i wykorzystaj utworzony port do przesłania pliku przy pomocy scp -P przeskakując przez dwa (lub więcej) komputery/serwery.
7. (dodatkowe) Zapoznaj się z ssh -R i zapodaj na swój komputer lokalny port z serwera/komputera zdalnego, dla jakiegoś serwera (demona) o wysokim porcie.

1. W liście 7 zajmiemy się OpenSSL, wrócimy do GPG bo mało osób zrobiło zadanie o PGP dobrze a wielu próbowało, nauczymy się mailować z konsoli mail i rmail, zrobimy zadania z http://sequoia.ict.pwr.wroc.pl/~witold/linuxuwr/openssl.html. Lista 7 obowiązuje na 16 grudnia.
2. Lista 8 będzie o procesach, powinna pojawić się przed pracownią 16 grudnia i będzie obowiązywać na kolejną pracownię.

1. Lista 1
2. Lista 2
3. Lista 3
4. Lista 4
5. Lista 5
6. Lista 6

Listy zadań:

1. Może będzie coś specyficznie o mailowaniu.

1. Niestety nie zdążyłem przygotować jeszcze listy 6, ale:
   1. Obowiązuje lista ze strony wykładowcy, przy czym zadania dotyczące sshd są dodatkowe (chyba nie ma dostępu do sshd w pracowniach).
   2. Może będzie bardziej konkretne “zainscenizowane” ćwiczenie w rodzaju “przyznaj komuś uprawnienia wystarczające do zdalnego dostępu do bazy danych typu sql na lokalnym serwerze”.
   3. Może będzie więcej o tunelach ssh.

1. Wykorzystując query-replace-regexp (C-M-%) wstaw w danym pliku, na początku każdej niepustej linii: numer linii (numer kolejny niepustej linii, a nie faktycznie numer linii pliku), dwukropek, wypełnienie spacjami tak by tekst rozpoczynał się w 7 kolumnie. (Dokonując podstawień, odpowiedz kilka razy y żeby zobaczyć czy wszystko działa, a następnie !.)

1. Wyrażenia regularne i przetwarzanie tekstu.

1. Wykorzystując query-replace-regexp (C-M-%) wstaw w danym pliku, na początku każdej niepustej linii: numer linii (numer kolejny niepustej linii, a nie faktycznie numer linii tekstu), dwukropek, wypełnienie spacjami tak by tekst rozpoczynał się w 7 kolumnie. (Dokonując podstawień, odpowiedz kilka razy y żeby zobaczyć czy wszystko działa, a następnie !.)

1. Wszystkie zadania spośród listy na stronie wykładowcy. Zadania 1–3 są za 1 punkt każde, zadania 4–8 za 2 punkty każde. Wymagane 7 punktów + dodatkowe 6 punktów.
2. Wykorzystanie edytora Emacs, komendy `query-replace-regexp’, z wykonaniem manipulacji na podstawieniu. Jeśli nie lubisz Emacsa możesz rozwiązać zadania — punkty 1 i 3 — używając Vim i/lub standardowych narzędzi Unixowych.
   1. Wykorzystując query-replace-regexp (C-M-%) wstaw w danym pliku, na początku każdej niepustej linii: numer linii, dwukropek, wypełnienie spacjami tak by tekst rozpoczynał się w 7 kolumnie. (Dokonując podstawień, odpowiedz kilka razy y żeby zobaczyć czy wszystko działa, a następnie !.)
      • W “łopatologicznym” rozwiązaniu użyłem funkcji: make-string, truncate, log10, dyrektyw dopasowania ^, ., oraz dyrektyw podstawienia \#, \&, \,( ). Może da się bardziej elegancko. Jaki jest problem z wykorzystaniem funkcji format tutaj?
   2. (obowiązuje tylko użytkowników Emacsa) Zdefiniuj makro którego jedyną komendą jest C-y (wklejenie tekstu) (C-x ( (lub F3 — ale może nie działać) rozpoczyna definiowanie makra, C-x ) (lub F4 — ale może nie działać) kończy). Skopiuj wybrany fragment tekstu i powiel wielokrotnie używając prefiksu numerycznego i tak zdefiniowanego makra, np.: M-4 M-4 C-x e (zamiast C-x e również F4 — ale może nie działać).
   3. Dla języka o składni C-podobnej (tzn. “matematycznej”) wywołań funkcji, dla wybranej funkcji dwuargumentowej zamień używając `replace-regexp’ kolejność argumentów w wywołaniach, ale tylko dla przypadków gdy jest to w miarę proste z wyrażeniem regularnym (brak nawiasów i przecinków w argumentach). Następnie wykorzystując isearch-forward-regexp (C-M-s) odnajdź pozostałe wywołania.
3. Porównaj składnie wyrażeń regularnych i dyrektyw podstawień: (Extended) POSIX, Emacsową, Perla.

1. (dodatkowe) (Źródło: Zadanie 10 ze strony wykładowcy.) Uruchamianie zdalnej sesji X na lokalnym serwerze X.

1. (domowe, dodatkowe) Przetestuj zdalną sesję z wykorzystaniem systemu (protokołu?) VNC (na bazie protokołu RFB) (np. aplikacja Remote Desktop Viewer w dystrybucji Ubuntu) i zdalną sesję na systemie MS-Windows z wykorzystaniem protokołu RDP (np. aplikacja Terminal Server Client w dystrybucji Ubuntu).

1. Wyrażenia regularne.
   1. Nie zdążyłem przygotować, ale na pewno będzie zawierać wszystkie zadania spośród listy na stronie wykładowcy, część jako dodatkowe.
   2. Będzie też zadanie z wykorzystaniem edytora Emacs, komendy `query-replace-regexp’, z wykonaniem manipulacji na podstawieniu. (Zastanowię się nad odpowiednikiem w Vim.)
   3. Być może będzie zadanie dodatkowe w Perlu, na pewno coś o składni wyrażeń regularnych Perla.

• Zapisz wywołania programów z odpowiednią geometrią do pliku .initrc i uruchom drugi serwer komendą xinit. Co powoduje dodawanie/zdejmowanie & z wywołań klientów w .initrc?

• Zapoznaj się z programem editres, może też xprop.

1. Zdalni klienci X-Window, zdalna sesja X-Window. Porównanie środowisk graficznych.

• (domowe, dodatkowe ale proste) Zapoznaj się z możliwościami zarządcy okien Compiz i sprawdź jak go konfigurować (np. skróty klawiszowe włączające “lupę”, negatyw itd.).

1. (domowe?) Przetestuj zdalną sesję z wykorzystaniem systemu (protokołu?) VNC (na bazie protokołu RFB) (np. aplikacja Remote Desktop Viewer w dystrybucji Ubuntu) i zdalną sesję na systemie MS-Windows z wykorzystaniem protokołu RDP (np. aplikacja Terminal Server Client w dystrybucji Ubuntu).

1. Sprawdź jakie zależności (biblioteki systemowe) nie są spełnione dla przykładowego komponenta (programu w rodzaju Konqueror czy Nautilus) środowiska graficznego KDE / Gnome w typowej instalacji Gnome / KDE. Czy jakieś inne problemy mogą się pojawić przy korzystaniu z programu w “nietypowym” środowisku?

• Rozróżnienie pomiędzy selekcją a schowkiem. Co się stanie, jeśli skopiujesz tekst, a potem zaznaczysz inny? Jak wkleić każdy z tych tekstów w twoim edytorze?
  • Emacs: sprawdź komendy yank i clipboard-yank, która jest związana z: środkowym klawiszem myszy, <Edit>/<Paste> w rozwijanym menu, skrótem C-y (tzn. Control y)?

• Zapoznaj się z programami editres, xprop.

1. Zdalni klienci X-Window, zdalna sesja X-Window. Porównanie środowisk graficznych.
   1. Zaloguj się na wybrany serwer, skopiuj na niego plik. Sprawdź jakie drukarki dostępne są na serwerze; wydrukuj przekazany plik (albo pokaż jak możnaby to zrobić). (Przykładowe przydatne komendy: ssh lub telnet, ftp lub scp, lpr.)
   2. (Źródło: Zadanie 8 ze strony wykładowcy.) Uruchamianie zdalnych klientów na lokalnym serwerze X.
   3. (dodatkowe?) (Źródło: Zadanie 10 ze strony wykładowcy.) Uruchamianie zdalnej sesji X na lokalnym serwerze X.
      • (dodatkowe) Jak wygląda obciążenie lokalnego komputera (co jest liczone lokalnie)? Jak wygląda obciążenie sieci (transfer)? Co jeśli wykorzystujemy FreeNX?
   4. Sprawdź jakie zależności (biblioteki systemowe) nie są spełnione dla przykładowego komponenta (programu w rodzaju Konqueror czy Nautilus) środowiska graficznego KDEGnome w typowej instalacji GnomeKDE. Czy jakieś inne problemy mogą się pojawić przy korzystaniu z programu w “nietypowym” środowisku?
   5. (domowe?) Przetestuj zdalną sesję z wykorzystaniem systemu (protokołu?) VNC (na bazie protokołu RFB) (np. aplikacja Remote Desktop Viewer) i zdalną sesję na systemie MS-Windows z wykorzystaniem protokołu RDP (np. aplikacja Terminal Server Client).
   6. Sprawdź jak modyfikować ustawienia np. skrótów klawiszowych interfejsem graficznym środowiska; sprawdź czy konfigurator “współpracuje” z komendą xmodmap.
      • (domowe) Zapoznaj się z możliwościami “nakładki” Compiz i sprawdź jak ją konfigurować.

1. Podstawowe komendy pracy z systemem plików. oryginał

1. Skrypty shella i praca z edytorami Emacs i Vi

1. Jeszcze o terminalach i powłokach. Proste eksperymenty z X Window: źródło większości zadań (pozostałe zadania z tej listy będą uwzględnione na kolejnej liście zadań).

1. Zmodyfikuj/utwórz plik konfiguracyjny .Xdefaults, lub utwórz plik /etc/X11/Xresources/emacs (lub poradź sobie inaczej, w zależności od tego co działa i jakie masz uprawnienia na danym systemie), tak, by twój edytor (Emacs lub Vim) uruchamiał się od razu z szerokością 80 znaków, i rozpiętością w pionie na całą wysokość “pulpitu”, po prawej stronie ekranu (być może nie przylegając ściśle do prawej krawędzi). Możesz też ustalić font i kolory. (Uwaga: zmiana .Xdefaults będzie mieć efekt dopiero po restarcie Xów, chyba że np. wywołasz xrdb ~/.Xdefaults)

• (komentarz) Emacs: możesz zainstalować u siebie tryb Color Theme.

1. Utwórz skrypt eksportujący wartość zmiennej środowiskowej i następnie uruchamiający drugi skrypt, wyświetlający wartość tej zmiennej. Skrypty utwórz w wariantach dla basha i csha/tcsha, łącznie cztery skrypty jako pliki wykonywalne uruchamiające odpowiednią powłokę.
2. Jakie własności mają terminale o typach dumb, linux, xterm?
   • Emacs: Spróbuj wywołać polecenie man z emacsowego shella (komenda shell). Lepiej użyć komendy emacsa man (M-x man).
   • Jaki efekt mają skróty klawiszowe C-c, C-d w danym terminalu? Jak ustawiać takie skróty? Patrz stty.

1. Jeszcze o terminalach i powłokach. Proste eksperymenty z X Window: źródło większości zadań (pozostałe zadania z tej listy będą uwzględnione na kolejnej liście zadań).
   3. Uruchom drugi serwer X-ów (np. poleceniem X :1, wtedy pierwszego klienta trzeba uruchomić z innego terminala przez np. xterm -display :1 &).
      • Opanuj uruchamianie różnych klientów z wybraną geometrią okien, kolorami, może też czcionkami.
      • Zapoznaj się z komendami xterma dostępnymi po naciśnięciu Ctrl i poszczególnych klawiszy myszy, m.in. Enable Scroll Bar (jak przewijać przy pomocy tego paska?)
      • Zapoznaj się metodami zaznaczania i kopiowania myszą. Skopiuj tekst z xterma w wybraną pozycję pliku otwartego w Emacsie lub Vimie.
      • Zapoznaj się z parametrami xset. Zmniejsz głośność dzwonka.
      • Używając xkill zamykaj uruchomione programy, zamknij drugi serwer X-ów (uważaj żeby nie zamknąć pierwszego serwera).
      • Zapisz wywołania programów z odpowiednią geometrią do pliku .initrc i uruchom drugi serwer komendą startx. Co powoduje dodawanie/zdejmowanie & z wywołań klientów w .initrc?
   4. (dodatkowe) Pełna treść zadania 6 z listy wykładowcy.
   5. Zmodyfikuj/utwórz plik konfiguracyjny .Xdefaults, lub utwórz plik /etc/X11/Xresources/emacs (lub poradź sobie inaczej, w zależności od tego co działa i jakie masz uprawnienia na danym systemie), tak, by twój edytor (Emacs lub Vim) uruchamiał się od razu z szerokością 80 znaków, i rozpiętością w pionie na całą wysokość “pulpitu”, po prawej stronie ekranu (być może nie przylegając ściśle do prawej krawędzi). Możesz też ustalić font i kolory.
      • Emacs: zapoznaj się ze zmienną initial-frame-alist (np. C-h v initial-f[ENTER]). (Uwaga: jej ustawienie ma efekt dopiero podczas ładowania konfiguracji przez Emacsa.)
      • (uwaga) Emacs: możesz zainstalować u siebie tryb Color Theme.

• zapisze wynik (standardowe wyjście) programu do pliku o nazwie w rodzaju nazwa_pliku_zrodlowego.wynik,

1. Skrypty shella.
   1. Zadania 5–8 z Listy 2 Marcina Bieńkowskiego.
   2. Napisz skrypt, który:
      • Dla każdego pliku pasującego do wzorca podanego jako argument:
        • skompiluje go (możesz pobrać komendę jako argument; trudniejszy wariant: możesz dobrać komendę sprawdzając rozszerzenie pliku),
        • uruchomi powstały plik wykonywalny, (w prostszej wersji synchronicznie, w trudniejszej — patrz poniżej)
        • przekazując mu pozostałe argumenty skryptu,
        • (dodatkowe) zabije wyżej utworzony proces jeśli ten przekroczy zadany czas (wzięty z argumentu)
        • zapisze wynik (standardowe wyjście) programu do pliku o nazwie w rodzaju nazwa_programu.wynik,
        • porówna, czy wynik jest równy wzorcowi (patrz komenda diff -q),
        • doklei ten fakt na początku pliku z wynikiem,
      • wypisze, ile wyników było zgodnych ze wzorcem.

• Emacs: zapoznaj się z komendami shell-command, compile i grep.

1. Skrypty shella i praca z edytorami Emacs i Vi
   1. skrypt
   2. Zapoznaj się z edytorem Emacs (patrz np. Being Productive With Emacs) bądź Vim (patrz np. A Byte of Vim).
      • Poznaj sugerowane przez edytor (w przypadku Emacsa chodzi o skróty klawiszowe nie używające strzałek) mechanizmy: ładowania pliku, poruszania się po pliku (po jednym znaku/linii, po jednym słowie/akapicie), kasowania, kopiowania, wklejania fragmentów tekstu.
        • Emacs: zapoznaj się z komendami pc-bindings-mode i pc-selection-mode.
      • Uruchamianie komend przez nazwy, help dla komend, help dla skrótów klawiszowych, znajdowanie potrzebnej komendy.
      • Zdefiniuj makro edycyjne (np. wariant przykładów z ww. tutoriali). Zastosuj je automatycznie do całego pliku (tzn. w pętli opuszczanej gdy wywołanie makra spowoduje błąd).
      • Poza edytorem: podmień klawisz “Caps Lock” na “Ctrl” (jeśli używasz Emacsa) lub “Esc” (dla Vima); (preferowane przenośne rozwiązanie: komenda shella, ale możesz też skorzystać z interfejsu graficznego danej dystrybucji Linuxa).
      • Dodaj do swojego pliku .emacs lub .vimrc polecenie wiążące wybraną komendę z wybranym skrótem klawiszowym.
      • (dodatkowe) Zaprogramuj w języku skryptowym edytora nietrywialną komendę edycyjną, np. zamieniającą nawias pod kursorem oraz odpowiadający mu nawias zamykający/otwierający z okrągłego na kwadratowy lub odwrotnie.

1. Utwórz plik na dysku z poleceniami demonstrującymi podstawowe operacje na plikach: tworzenie pliku i katalogu, zmienianie nazwy, praw dostępu, linkowanie, kasowanie pliku, itp. Uruchamiaj plik jako skrypt, czyli: [@

1. Podstawowe komendy pracy z systemem plików. oryginał
   1. Utwórz plik na dysku z poleceniami demonstrującymi podstawowe operacje na plikach: tworzenie pliku i katalogu, zmienianie nazwy, praw dostępu, linkowanie, kasowanie pliku, itp. Uruchamiaj plik jako skrypt, czyli: @[

sh nazwa-pliku @] Włącz śledzenie wykonania poleceń w pliku: set -x.

1. Opracuj polecenia find realizujące następujące zadania:
   • znalezienie wszystkich plików w katalogu /var które zmieniły się w ciągu ostatniej doby
   • to samo dla plików we własnym katalogu domowym, jednak z pominięciem określonego zestawu plików, które często się zmieniają, lecz nie są interesujące, np. .Xauthority, .gconf, itp.
   • plików w katalogu /etc które są: zwykymi plikami (typ pliku), dostępnymi dla użytkownika
   • użyj grep bezpośrednio lub wywołanego na wyniku find, żeby znaleźć wszystkie wystąpienia danego słowa w plikach o danym rozszerzeniu w danym katalogu i jego podkatalogach
2. (dodatkowe) zadanie 3 z listy wykładowcy